Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2012

"[Όταν κατέβουμε τη σκάλα]". Ποίηση Κ.Γ. Καρυωτάκης.

Σε προηγούμενο ποστ έκανα αναφορά σε μια κατηγορία τραγουδιών που τιτλοφόρησα αδικαίωτα.
Αληθινό ρόδο στην άμμο
Μάλλον έπρεπε να την φυλάξω για εδώ... Μία των ημερών κατόρθωσα να φτιάξω μια μελωδιούλα την οποία μπορούσα να συνδυάσω με ακόρντα που έπαιζα ανάμεσα. Σε έναν κακό μουσικό ίσως αυτό να φαίνεται αυτονόητο, εγώ δεν είμαι καν μουσικός όμως. Και μπορεί ως αυτοδίδακτος να λατρεύω το δάσκαλο μου αλλά μην το παρατραβάμε. Όταν μαθαίνεις μόνος σου κάτι το πας μέχρι ένα σημείο και μετά δεν βελτιώνεσαι... Είναι σαν να ξεκινάς το κόσμο από την αρχή. Καποια στιγμή στερεύεις από ιδέες... Έτσι λοιπόν το να το κάνω αυτό ήταν κάτι ιδιαίτερο για μένα... Και ξεκίνησα να φτιάχνω ένα τραγούδι με τίτλο "Ένα τραγούδι αληθινό". Το κόνσεπτ του ήταν (αν βρώ τους στίχους κάπου θα τους παραθέσω) ότι μου ρχονται στιχάκια και νότες στο μυαλό αλλά φαίνονται ψεύτικα, αλλά μπορεί κατα λάθος κάποτε να γράψω ένα αληθινό τραγούδι, που θα λένε διάφοροι αναξιοπαθούντές και μη όπως τα χαλασμένα ρολόγια, οι άχρηστοι διαιτητές οι γάτοι το Γενάρη, οι σχέσεις που τελείωσαν νωρίς κτλ. Η ιδέα ήταν να παραθέτω τους αποδέκτες του τραγουδιού μου στα κουπλέ και κάθε φορά να οδηγείται το τραγούδι στο ρεφραίν με διαφορετικό τρόπο. Την πρώτη φορά να λέω ότι η μελωδία του τραγουδιού είναι ως εξής και να την παίζω σε σόλο. Τη δεύτερη φορά να λέω ότι ο αέρας θα σφυρίζει τη μελωδία του και να τη σφυρίζω. Και στο τέλος, λέγοντας ότι, αν κάποτε του βάλω στίχους, το ρεφραίν του θα λέει τα εξής, να παραθέτω σημαντικά πράγματα για μένα, αναγραμμάτισμένα όμως ώστε να φαίνονται φθόγγοι και λέξεις μιας άγνωστης και μυστηριακής γλώσσας... Το πάλεψα για πολύ καιρό, κοπιάζοντας και ιδρώνοντας να το παίξω, μόνο που η βασική ιδέα του τραγουδιού καθόριζε το τραγούδι, καθότι ήταν πολύ δήθεν για να είναι αληθινό. Και το παράτησα...
Αληθινό "ρόδο της άμμου"
Κάποια στιγμή μου ήρθε και έδωσε την λύση, τεθλασμένα και αθέλητα, ο συνήθης Καρυωτάκης. Μου 'ρθε στο νου δηλαδή, το τελευταίο άτιτλο ποιήμα που έγραψε πριν πεθάνει, γνωστό με τον τίτλο εργασίας " [Όταν κατέβουμε τη σκάλα]", το οποίο μου είχε κάνει εντύπωση για την μυστηριακή, λυρική και εξωτική εικόνα των "ρόδων της άμμου" και την παράλογη και σαρκαστική εικόνα των οπαδών του άνωθεν Κυρίου που παίζουν κρίκετ στον Παράδεισο. Και κάπως έτσι δοκίμασα να προσαρμόσω τη μουσική στο στίχο και τελικά, αντί για "Ένα τραγούδι αληθινό" έφτιαξα μια μελοποιήση από σπόντα. Προσωρινά, πλην - αναμενόμενα, μοιραία κι αναπόφευκτα- μόνιμα...
Και κάπου εδώ, φίλε αναγνώστη, φτάνεις στο σταυροδρόμι. Αν θες να ακούσεις μια εμπνευσμένη και ηθελημένη μελοποίηση ακολουθείς αυτόν τον σύνδεσμο. Αν θες να ακούσεις μια ανέμπνευστη, αδικαίωτη και κατά λάθος συνέχισε με την ανάρτηση μου ... Είπον κι ελάλησα κι αμαρτίαν ουκ έχω!

[Όταν κατέβουμε τη σκάλα]
Όταν κατέβουμε τη σκάλα τι θα πούμε
στους ίσκιους που θα μας υποδεχτούνε,
αυστηροί, γνώριμοι, αόριστοι φίλοι,
μ' ένα χαμόγελο στ' ανύπαρκτα τους χείλη;

Τουλάχιστον δωπέρα είμαστε μόνοι.
Περνάει η μέρα μας, η άλλη ξημερώνει,
και μες στα μάτια μας διατηρούμε ακόμα
κάτι που δίνει στα πράγμα χρώμα.

Αλλά εκεί κάτου τι να πούμε, πού να πάμε;
Αναγκαστικά ένας τον άλλον θα κοιτάμε,
με κομμένα τα χέρια στους αγκώνες,
ασάλευτοι σαν πρόσωπα σε εικόνες.

Αν έρθει κανείς την πλάκα μας να χτυπήσει,
θα φαντάζεται πως έχουμε ζήσει.
Αν πάρη ένα τριαντάφυλλο ή αφήσει χάμου,
το τριαντάφυλλο θα 'ναι της άμμου.

Κι αν ποτέ στα νύχια μας ανασηκωθούμε,
τις βίλλες του Posillipo θα ιδούμε,
Κύριε, Κύριε, και το τερραίν του Παραδείσου
όπου θα παίζουν crieket οι οπαδοί σου.—

Και για σένα, αγαπητέ αναγνώστη, καλέ μου φίλε, χαλκέντερο θύμα, που κατόρθωσες να φτάσεις μέχρι εδώ, μια έκπληξη. Δυσαρεστη, αλλά δεν σε φοβάμαι εσένα!!! Είσαι καταδρόμι... Από το βάθος τους χρόνου και μια λυωμένη κασσέτα βρήκα το "Ένα τραγούδι αληθινό". Άλλά δεν θα σε βάλω στο πειρασμό να το ακούσειςς. Μόνο τους στίχους θα βάλω. Έτσι για να δεις πως ακόμα κι εγώ είμαι καλός άνθρωπος... Κατά βάααααααααααααααααααααααααααααααααααααθος...

΄Ενα τραγούδι αληθινό

Νότες και λέξεις στο κεφάλι μου χορεύουν,
μα ό,τι κι αν πω είναι ή φαίνεται φτιαχτό.
Μα κάποια μέρα και μάλλον κατά λάθος
ίσως να γράψω ένα τραγούδι αληθινό.

Δεν θα 'χει ιδέες μεγάλες και φτιασίδια
ούτε και ρίμες σκάρτες της στιγμής.
Μόνο τα βασικά ακκόρντα
κι η μελωδία του θα είναι ως εξής:

(Σε σόλο η μελωδία του ρεφραίν)

Θα το ψιθυρίζουνε οι γάτοι το Γενάρη
μαζί κι οι σχέσεις που ξεφτίσανε νωρίς,
τα πιτσιρίκια που αγριεύουν στο σκοτάδι
κι όσοι αγαπήσανε κατόπιν εορτής.

Οι κρύες νύχτες θα το έχουν για κουβέρτα,
τ' άδεια μπουκάλια για φελό,
πλοία φαντάσματα παντιέρα
κι οι άνυδρες πεδιάδες ποταμό.

Θα το σφυρίζουν τα παροπλισμένα τρένα,
και κάθε άσχετος και μύωπας διαιτητής
κι ακόμα ο αέρας θα σφυρίζει
ένα σκοπό που θα πηγαίνει ως εξής:

(Η μελωδία του ρεφραίν με σφύριγμα).

Θα είναι απλό κι απέριττο τραγούδι
με λέξεις φρέσκες, πρώτης προβολής,
κι αν κάποτε του βάλω στίχους,
το ρεφραίν του θα λέει τα εξής:

Ροδακιλο σεράμι του νιφεστου
κοτά τσιράγα (= τσιγάρα) Ριάμα τησοπα.
Αντοίταλα (= Ατάλαντοι ), σιμούκη (= μουσική), κατεσκέτο.
Σικρά σαλισιμα κριλιακρια (= μαλλιά μακριά ;) .
(Δεν έχω την παραμικρή ιδέα τι είναι τα υπόλοιπα... )

4 σχόλια: