"Λίγα λόγια για τα αυτονόητα ή σκέψεις περί τεχνοκρατίας και δημοκρατίας" - Ένα κείμενο από τον "Καντηλανάφτη"

"Λίγα λόγια για τα αυτονόητα ή

σκέψεις περί τεχνοκρατίας και δημοκρατίας

«Την αλήθεια τη ‘φτιάχνει’ κανείς

ακριβώς όπως και το ψέμα…

Μια νομοθεσία εντελώς άχρηστη για τις Εξουσίες

θα’ τανε αληθινή σωτηρία.»

«Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη (εκδ. Ίκαρος, θ΄εκδοση, σ. 62 και 75)

Η υπερψήφιση του δεύτερου Μνημονίου από τη Βουλή των Ελλήνων δημιουργεί ποικίλες συνέπειες και αντιλογίες. Ωστόσο αυτό που δεν ειπώθηκε, και θα μας απασχολήσει στο παρόν άρθρο, είναι το νεοφανές δίλημμα που ανακύπτει εναργά στον ελλαδικό όσο και το νοτιο-ευρωπαϊκό χώρο: Δημοκρατία ή τεχνοκρατία;

Η μη εκλεγμένη κυβέρνηση Παπαδήμου αποδεικνύει περίτρανα την πρωταρχική της τεχνοκρατική βούληση και πορεία, άσχετα αν στελεχώθηκε με ορισμένους βουλευτές των κομμάτων του Πα-σόκ, της Νέας Δημοκρατίας και του Λάος, εξυπηρετώντας μάλλον μικροκομματικά παίγνια και συμφέροντα εξουσίας. Ωστόσο, η μέχρι στιγμής εργασία της, καθώς και το νομοθετικό της έργο αποκαλύπτουν την τεχνοκρατική πλεύση καταστρατήγησης του πολιτικού λόγου, αλλά και την καταστολή του δικαιώματος του ψηφίζειν ενός έθνους, που εκφράζει πολιτικό έγκλημα.

Η είσοδος της χώρας μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε καμία περίπτωση δεν αποτέλεσε επιλογή του ελληνικού λαού. Ουδέποτε αναφέρθηκε ή υπήρξε ως ενδεχόμενο στο προεκλογικό πρόγραμμα του Γ. Α. Παπανδρέου. Επίσης, ποτέ δεν προτάθηκε στον ελληνικό λαό. Μόνο επιβλήθηκε «πραξικοπηματικά», «ελέω τεθωρακισμένων» μέσων μαζικής ενημέρωσης, για να παραφράσουμε τη «Μαρία Νεφέλη» του Οδυσσέα Ελύτη (ο.π., σ. 36).

Αυτονόητο αποτελεί ότι η ελάχιστη σπίθα εντιμότητας και μετροέπειας του τότε πρωθυπουργού και των υπουργών του έπρεπε να οδηγήσει είτε στην παραίτησή τους είτε σε δημοψήφισμα. Δυστυχώς, όμως, δεν υπήρξε ούτε υπάρχει ίχνος πολιτικής και κοινωνικής ευαισθησίας, προσωπικής αξιοπρέπειας κι αναζήτησης της αλήθειας από πλευράς των «μνημονιακών» βουλευτών˙ μόνο απειλές χρεοκοπίας, εκβιασμοί πτώχευσης, κομματικά παζάρια εξουσιο-λαγνείας συνυφασμένα άψογα με ποικίλες κινδυνολογίες καταστροφής του έθνους.

Αντίθετα, για να κατευνάσουν τα πνεύματα όσων με υγιή τρόπο αντιδρούσαν, και με τη βοήθεια ακόμη μια φορά των «ηχηρών» και δημαγωγικών μ.μ.ε., παρουσίασαν εν είδει «σωτήρα»-πρωθυπουργό τον τεχνοκράτη Λουκά Παπαδήμο. Μεγάλο μέρος του λαού περίμενε την αυτόματη ανατροπή της αδιέξοδης κοινωνικής ζωής των πολιτών και ήλπιζε σε επιστροφή των κεκτημένων συνθηκών του βίου όπως πριν του μνημονίου.

Ωστόσο, η πολλά υποσχόμενη αντι-δημοκρατική κυβέρνηση Παπαδήμου ούτε επέφερε τον επίγειο παράδεισο, ούτε βέβαια οδήγησε τη χώρα σε εκλογές, όπως αρχικά διακηρύχτηκε από τους πολιτικούς αρχηγούς που τη στήριξαν. Απεναντίας νομοθέτησε σκληρά, απειλητικά, με εμπράγματο μίσος ενάντια στο έθνος κι ενάντια στο μέλλον του τόπου. Το ερώτημα παραμένει ανοικτό και μάλλον θα καθυστερήσει η απάντησή του: Με ποιο δικαίωμα μια τέτοια κυβέρνηση νομιμοποιείται να καταδικάσει το ελληνικό μέλλον σε κατοχή και υποδούλωση;

Βέβαια έκδηλη και πρωτοφανής είναι για τη κοινή λογική η θέση ορισμένων κυβερνητικών στελεχών, όπως της Άννας Διαμαντοπούλου. Μετά από τόσες φωνές κι αγώνες των πολιτών επιμένουν, ευελπιστούν και προσδοκούν «μία κυβέρνηση των αρίστων (τεχνοκρατών)». Είναι αξιολύπητη η ικανοποίηση του προσωπικού τους εθισμού στην εξουσία δίχως να αφουγκράζονται τη λαϊκή οργή, δίχως συμπόνια για την κοινωνική εξαθλίωση που μέρα με τη μέρα περισσότερο αμαυρώνει τα σύνορα μας, δίχως την ευαισθησία για τον άστεγο βίο των χιλιάδων πολιτών στις μεγαλουπόλεις της επικράτειας.

Κάποιος θα μπορούσε φέρει σε επιχείρημα το στοχασμό του Πλάτωνα στην «Πολιτεία» του περί πολιτικής εξουσίας των αρίστων (των δημιουργημένων από χρυσό σύμφωνα με το μύθο). Στις πάμπολλες παρατηρήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν επιλέγουμε μόνο τρεις. Αρχικά, ο ρόλος των αρίστων στον Πλάτωνα ελέγχεται από το λαό. Επίσης, λειτουργούν (λείτος+έργο = έργο υπέρ του λαού) πολιτικά, δηλαδή με στόχο την ευημερία της πόλης, και την αναζήτηση του συλλογικού αθλήματος της α-λήθειας, των έργων πέρα από τη λησμονιά. Και τρίτον, τρέφονται από το κοινό ταμείο και το δημόσιο συσσίτιο, δίχως κανένα μισθό (συνεπώς ανήκουν στην υπηρεσία του λαού) και χωρίς να κληροδοτούν το αξίωμά τους (αφού άλλωστε δεν επιτρέπεται να παντρευτούν).

Το αν ο πλατωνικός στοχασμός είναι χιμαιρικός ή όχι δε θα μας απασχολήσει στο παρόν άρθρο. Ωστόσο, αυτονόητες παραμένουν οι πολιτικές προτάσεις του Πλάτωνα. Μία ολιγαρχική κυβέρνηση των αρίστων τεχνοκρατών υπουργεί, δηλαδή είναι υπό το έργο των πολιτών. Κατά πόσο οι σύγχρονες τεχνοκρατικές κυβερνήσεις Παπαδήμου και Μόντι (στην Ιταλία) υπουργούν το λαό;

Τέλος, ας θέσουμε κι ορισμένα ερωτήματα για περισσότερο προβληματισμό. Η κοινωνία μας, με το παρωχημένο ψηφοθηρικό σύστημα είναι τόσο ιδανική, ώστε να παραδεχθεί τω τόπω και τω τρόπω μία τεχνοκρατική κυβέρνηση; Έχει τη νόμιμη πολιτικά και ηθικά κατοχύρωση μία κυβέρνηση που ανέλαβε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές να πράξει υπουργικό ανασχηματισμό; Πού μπορεί να οδηγήσει η παύση του δημοκρατικού τρόπου του εκλέγειν και εκλέγεσθαι; Τι δουλειά έχει ένας τραπεζίτης-οικονομολόγος σε ρόλο πρωθυπουργού κι ένας συνταγματολόγος σε ρόλο υπουργού οικονομικών;

Μήπως τελικά είναι επιτακτική ανάγκη να αφυπνισθούμε όσο είναι καιρός, για να διασώσουμε τη δημοκρατική κατοχύρωση του συντάγματός μας;

Άλλωστε, για να θυμηθούμε και πάλι τον ποιητή:

«Κάθε καιρός κι ο Τρωικός του πόλεμος…Κάθε καιρός κι η Ελένη του» (Μαρία Νεφέλη, Οδυσσέα Ελύτη, εκδ. Ίκαρος, θ΄έκδοση, σ. 46-47).

Ο Καντηλανάφτης

"



Καντηλανάφτης ο συγγράψας
Κακός Λύκος ο δημοσιεύσας