Υστεροφημία -Κώστας Καρυωτάκης .

  Το να αναφέρω την αυτοαναφορικότητα στην ποίηση του Καρυωτάκη δεν είναι κάτι ιδιαίτερα πρωτότυπο, Μάλλον προφανές είναι. Κι όχι μόνο γιατί, όπως λεν οι βιογράφοι του, διάβαζε μόνο ποίηση, μετέφραζε μόνο ποίηση, έγραφε μόνο ποίηση (τα πεζά του ήταν λίγα και τοποθετημένα στο τέλος της ζωής του, όταν πλέον είχε ήδη "αυτοκτονήσει" ως ποιητής...). Καθ' όλη τη χρονική διάρκεια της ποιητικής του πορείας,  πλείστα είναι τα ποιήματα που έχουν έχουν θέμα ή αναφέρονται στην ίδια την ποίηση. Ένα από αυτά είναι ένα απ' τα αγαπημένα μου ποιήματα του. Love at first sight. Πρόκειται για την "Υστεροφημία"...

  Το 'χα διαβάσει και μου άρεσε ιδιαίτερα για την ήρεμη, παραιτημένη κι ανυπότακτη μαζί, απελπισία του. Η Φύση παρουσιάζεται να τρέφεται αχόρταγα από το θάνατο, τα πορφυρά στόματα των ανθών τον ζητούν κι αυτά (για να μας κατασπαράξουν;), ο Ήλιος μας την έχει στημένη, η Άνοιξη και η Δύση περαστικές και σύντομες κι οι άνθρωποι καταλήγουν σκιές σε σκοτεινά μακρινά βασίλεια. Του θανάτου και της μελαγχολίας... Δεν είναι όμως η υστεροφημία που ζητάει μέσω της ποίησης του, η ματαιόδοξη και φιλάρεσκη εκείνη αρκετών άλλων ποιητών... Ούτε καν δικαίωση δεν είναι. Είναι μια πράξη δικαιοσύνης μεν - αναδρομική, έστω ετεροχρονισμένη και καθυστερημένη, σαν μήνυμα ναυαγού - κυρίως όμως είναι μια ανυπότακτη άρνηση, ένα ακόμα-κι-αν, ένα ανεπίδοτο γράμμα που φτάνει τελικά στον προορισμό του...

 Σκοπόςτης ανάρτησης αυτής όμως, δεν είναι η ανάλυση του ποιήματος...  (Η ανάλυση επιχειρείται σε αυτήν εδώ την ανάρτηση.)  Όλα αυτά τα γράφω για να γίνουν κατανοητά τα επόμενα... Καθόμασταν μια μέρα με τον Ηλία και τζαμάραμε και πίναμε φτηνό κόκκινο κρασί και μετά, όταν έφυγε, είχα μείνει με την κιθάρα στα χέρια και προσπαθούσα ασυναίσθητα να βγάλω τη μελωδία της εισαγωγής από το "Tambourine man" του Ντύλαν. Δεν την θυμόμουνα καλά κι έτσι σιγά- σιγά οδηγήθηκα σε μια νέα μελωδιούλα, μια νέα εισαγωγή... Όταν την ολοκλήρωσα, προσπάθησα να την επεκτείνω και να την αναπτύξω ώστε να φτιάξω κάποιο τραγούδι... Κι εκεί που έπαιζα τα ακόρντα, κάνοντας με "νανανά" τη μελωδία καθώς δεν είχα στίχους, αυτόματα ήρθαν στο στόμα μου οι στίχοι του ποιήματος και το "νανανα" έγινε "Το θάνατο μας χρειάζεται..."

  Με τους "Ατάλαντους" κάθε φορά που συμπληρώναμε έναν αριθμό τραγουδιών, τα γράφαμε όλα μαζί σε μια κασσέτα.Την εποχή εκείνη τα κορίτσια της μπάντας είχαν φύγει στην Αγγλία για μεταπτυχιακά. Όταν έπαιζα και τραγουδούσα αυτό το τραγούδι για να το ηχογραφήσουμε, ο Στέλιος, χωρίς να το έχουμε συζητήσει πρώτα, συνεπώς από έμπνευση της στιγμής, πήρε τη κιθάρα του κι έπαιξε τα γεμίσματα των δύο πρώτων στίχων. Αυτή ήταν η πρώτη εκδοχή του τραγουδιού... Αγνοώ πού βρίσκεται... Πιθανώς σε κάποια παλιά κασσέτα, που δεν έχει ετικέτα απέξω...

  Αργότερα, άρτι απολυθείς από στρατό και περιμένοντας τον Ηλία και το Στέλιο να απολυθούν κι αυτοί και τη Χαρά και την Πέπη να επιστρέψουν, ακολουθώντας τη μελωδική γραμμή των γεμισμάτων του Στέλιου πρόσθεσα γεμίσματα και στους δυο τελευταίους στίχους κι ηχογράφησα μια εκδοχή του τραγουδιού ως μπούσουλα κατοπινής ενασχόλησης... Λογάριαζα να βάλουμε βιολί ή τσέλο (από το αρμόνιο εννοείται) στα γεμίσματα, να το τραγουδάμε όλοι μαζί χορωδιακά και να χτυπάμε παλαμάκια στο πρώτο και στο τρίτο τέταρτο κάθε μέτρου. Απ' όλα αυτά υπάρχει μόνο μια χορωδιακή εκδοχή από μια πρόβα κάπου (αν το βρω, θα το ανεβάσω)... Έτσι η εκδοχή εκείνη που έκανα γυρνώντας από το στρατό, παρέμεινε η πιο ολοκληρωμένη εκδοχή κι είναι αυτή

που θα ακούσετε...

90 χρόνια ακριβώς μετά...

Πρόσφατα η gia_des (που τριγυρνάει στο "σωλήνα" με τ' όνομα Picrodafni) μου έκανε ένα πολύ ακριβό δώρο, οπτικοποιώντας τη μελοποίηση μου που άκουσε και της άρεσε... Το πρώτο μου βιντεοκλίπ!!!!!! Επειδή τα λόγια δεν φτάνουν για να πω ευχαριστώ θα παραθέσω μια σειρά τελείες κι αυτή θα καταλάβει! ............... ........................................................................... ...................................................................... (Οι τρεις τελευταίες τελείες είναι αποσιωπητικά!).

 Σκεφτήκαμε να κάνoυμε την ανάρτηση σήμερα για ένα πολύ απλό λόγο! Παρατήρησε η gia-des πως σήμερα συμπληρώνονται ακριβώς 90 χρόνια από την ημερομηνία συγγραφής του ποιήματος... Για δείτε προσεχτικά την φωτογραφία του χειρόγραφου που παραθέτω... Παρεμπιπτόντως, κύριε Καρυωτάκη... Κώστα, καλά έκανες κι άλλαξες τους "ονειροπόλους" από την τελευταία στροφή!!! Σου χαλούσε την ισορροπία...

 Σε ούτε τρεισήμισι λεπτά, 20 χρόνια από τη ζωή μου και μερικοί από τους ανθρώπους που αγαπάω πολύ!!! Αυτό είναι ΥΣΤΕΡΟΦΗΜΙΑ... Χωρίς εισαγωγικά και με κεφαλαία!

ΥΣΤΕΡΟΦΗΜΙΑ

Τὸ θάνατό μας χρειάζεται ἡ ἄμετρη γύρω φύση
 καὶ τὸν ζητοῦν τὰ πορφυρὰ στόματα τῶν ἀνθῶν.
 Ἂν ἔρθει πάλιν ἡ ἄνοιξη, πάλι θὰ μᾶς ἀφήσει,
κι ὕστερα πιὰ μήτε σκιὲς δὲν εἴμεθα σκιῶν.

Τὸ θάνατό μας καρτερεῖ τὸ λαμπρὸ φῶς τοῦ ἥλιου.
Τέτοια θὰ δοῦμε ἀκόμη μιὰ δύση θριαμβική,
κι ὕστερα φεύγουμεν ἀπὸ τὰ βράδια τοῦ Ἀπριλίου,
 στὰ σκοτεινὰ πηγαίνοντας βασίλεια πέρα κεῖ.

Μόνο μπορεῖ νὰ μείνουνε κατόπι μας οἱ στίχοι
δέκα μονάχα στίχοι μας νὰ μείνουνε, καθὼς

τὰ περιστέρια ποὺ σκορποῦν οἱ ναυαγοὶ στὴν τύχη,

κι ὅταν φέρουν τὸ μήνυμα δὲν εἶναι πιὰ καιρός.